۱در آغاز کلام بود و کلام با خدا بود و کلام، خدا بود؛۲همان در آغاز با خدا بود.۳همه‌چیز به‌واسطۀ او پدید آمد، و از هرآنچه پدید آمد، هیچ‌چیز بدون او پدیدار نگشت. ۴در او حیات بود و آن حیات، نور آدمیان بود.۵این نور در تاریکی می‌درخشد و تاریکی آن را درنیافته است. ۶مردی آمد که از جانب خدا فرستاده شده بود؛ نامش یحیی بود.۷او برای شهادت دادن آمد، شهادت بر آن نور، تا همه به‌واسطۀ او ایمان آورند.۸او خودْ آن نور نبود، بلکه آمد تا بر آن نور شهادت دهد.۹آن نور حقیقی که بر هر انسانی روشنایی می‌افکَنَد براستی به جهان می‌آمد. ۱۰او در جهان بود، و جهان به‌واسطۀ او پدید آمد؛ امّا جهان او را نشناخت.۱۱به مُلک خویش آمد، ولی قومِ خودش او را نپذیرفتند.۱۲امّا به همۀ کسانی که او را پذیرفتند، این حق را داد که فرزندان خدا شوند، یعنی به هر‌کس که به نام او ایمان آورد؛۱۳آنان که نه با زادنی بشری، نه از خواهشِ تن و نه از خواستۀ یک مرد، بلکه از خدا زاده شدند. ۱۴و کلام، انسان خاکی شد و در میان ما مسکن گزید. و ما بر جلال او نگریستیم، جلالی درخور آن پسر یگانه که از جانب پدر آمد، پر از فیض و راستی.۱۵یحیی بر او شهادت می‌داد و ندا می‌کرد که این است کسی که درباره‌اش گفتم: ”آن که پس از من می‌آید بر من برتری یافته، زیرا پیش از من وجود داشته است.»۱۶از پُری او ما همه بهره‌مند شدیم، فیض از پی فیض.۱۷زیرا شریعت به‌واسطۀ موسی داده شد، و فیض و راستی به‌واسطۀ عیسی مسیح آمد.۱۸هیچ‌کس هرگز خدا را ندیده است. امّا آن خدای یگانه که در بَرِ پدر است، همان او را شناسانید.

امّا او برگشته، پطرس را گفت: دور شو از من اي شيطان زيرا كه باعث لغزش من مي باشي، زيرا نه امور الهي را بلكه امور انساني را تفكّر مي كني!» آنگاه عيسي به شاگردان خود گفت: اگر كسي خواهد متابعت من كند، بايد خود را انكار كرده و صليب خود را برداشته، از عقب من آيد. زيرا هر كس بخواهد جان خود را برهاند، آن را هلاك سازد؛ امّا هر كه جان خود را بخاطر من هلاك كند، آن را دريابد

۱-خاطرتان آسوده باشد. شما که به خدا ایمان دارید، به من نیز ایمان داشته باشید. ۲-نزد پدر من خدا، جا بسیار است . من می روم تا آن جا را برای شما آماده کنم. ۳-وقتی همه چیز آماده شد، باز خواهم گشت و شما را خواهم برد، تا جایی که من هستم شما نیز باشید. اگر غیر از این بود، بطور واضح به شما می گفتم . ۶-راه منم ، راستی منم ، زندگی منم .هیچکس نمی تواند به خدا برسد مگر بوسیله من. ۷-اگر می دانستید من کیستم ، آنگاه می دانستید پدرم کیست . اما از حالا به بعد، او را می شناسید و او را دیده اید. ۱۲-هر که به من ایمان بیاورد، می تواند همان کارهایی را بکند که من کرده‌ام و حتی بزرگتر از اینها نیز بکند، چون من نزد پدرم باز می گردم . شما می توانید به نام من ، هر چیزی از خدا درخواست کنید، و من آن را به شما خواهم داد. چون من که فرزند خدا هستم هر چه برای شما انجام دهم ، باعث بزرگی و جلال خدا خواهد شد. در طوفانهای زندگی، شما را یتیم و بی‌سرپرست نخواهم گذاشت و به کمک شما خواهم آمد. برای مدت کوتاهی از این دنیا خواهم رفت ولی حتی در آن هنگام نیز با شما خواهم بود، زیرا دوباره زنده خواهم شد و چون من زنده‌ام شما نیز خواهید زیست . وقتی زندگی را از سر گیرم ، خواهید دانست که من در خدای پدر هستم و شما در من هستید و من نیز در شما هستم

۱دل شما مضطرب نباشد. به خدا ایمان داشته باشید؛ به من نیز ایمان داشته باشید. ۲در خانۀ پدر من منزل بسیار است، وگرنه به شما می‌گفتم. می‌روم تا مکانی برای شما آماده کنم. ۳و آنگاه که رفتم و مکانی برای شما آماده کردم، باز می‌آیم و شما را نزد خود می‌برم، تا هر جا که من هستم شما نیز باشید. ۴جایی که من می‌روم راهش را می‌دانید.» ۵توما به او گفت: ما حتی نمی‌دانیم به کجا می‌روی، پس چگونه می‌توانیم راه را بدانیم؟» ۶عیسی به او گفت: من راه و راستی و حیات هستم؛ هیچ‌کس جز به‌واسطۀ من، نزد پدر نمی‌آید. ۷اگر مرا می‌شناختید، پدر مرا نیز می‌شناختید؛ امّا پس از این او را می‌شناسید و او را دیده‌اید.» ۸فیلیپُس به او گفت: سرور ما، پدر را به ما بنما، که همین ما را کافی است.» ۹عیسی به او گفت: فیلیپُس، دیری است با شما هستم و هنوز مرا نشناخته‌ای؟ کسی که مرا دیده، پدر را دیده است؛ پس چگونه است که می‌گویی ”پدر را به ما بنما؟ ۱۰آیا باور نداری که من در پدرم و پدر در من است؟ سخنانی که من به شما می‌گویم از خودم نیست، بلکه پدری که در من ساکن است، اوست که کارهای خود را به‌انجام می‌رساند. ۱۱این سخن مرا باور کنید که من در پدرم و پدر در من است؛ وگرنه به‌سبب آن کارها این را باور کنید. ۱۲آمین، آمین، به شما می‌گویم، آن که به من ایمان داشته باشد، او نیز کارهایی را که من می‌کنم، خواهد کرد، و حتی کارهایی بزرگتر از آن خواهد کرد، زیرا که من نزد پدر می‌روم. ۱۳و هرآنچه به نام من درخواست کنید، من آن را انجام خواهم داد، تا پدر در پسر جلال یابد. ۱۴اگر چیزی به نام من از من بخواهید، آن را انجام خواهم داد.

7عزيزان من، بياييد يكديگر را محبت كنيم، زيرا محبت از خداست و هر كه محبت می‌نمايد، فرزند خداست و خدا را واقعاً می‌شناسد. 8اما كسی كه محبت نمی‌كند، خدا را نمی‌شناسد، زيرا خدا محبت است. 9خدا با فرستادن فرزند يگانۀ خود به اين جهان گناه‌آلود، محبت خود را به ما نشان داد؛ بلی، خدا او را فرستاد تا جان خود را در راه ما فدا كند و ما را به زندگی ابدی برساند. 10اينست محبت واقعی! ما او را محبت نكرديم، بلكه او ما را محبت كرد و يگانه فرزندش را فرستاد تا كفارۀ گناهان ما شود. 11عزيزان من، حال كه خدا ما را اين چنين محبت نمود، ما نيز بايد يكديگر را دوست بداريم و محبت كنيم. 12ما هيچگاه خدا را نديده‌ايم؛ اما اگر يكديگر را محبت نماييم، خدا در وجود ما مسكن می‌گزيند و محبت او در ما قوت می‌گيرد. 13خدا برای همين روح پاک خود را در وجود ما قرار داده تا بدانيم كه خدا در ما ساكن است و ما در خدا .

۱۹پاسخ عیسی چنین بود: آمین، آمین، به شما می‌گویم که پسر از خود کاری نمی‌تواند کرد مگر کارهایی که می‌بیند پدرش انجام می‌دهد؛ زیرا هر‌چه پدر می‌کند، پسر نیز می‌کند.۲۰زیرا پدر، پسر را دوست می‌دارد و هر‌آنچه می‌کند به او می‌نمایاند و کارهای بزرگتر از این نیز به او خواهد نمایاند تا به شگفت آیید.۲۱زیرا همانگونه که پدر مردگان را برمی‌خیزاند و به آنها حیات می‌بخشد، پسر نیز به هر‌که بخواهد، حیات می‌بخشد.۲۲و پدر بر کسی داوری نمی‌کند، بلکه تمام کارِ داوری را به پسر سپرده است.۲۳تا همه پسر را حرمت گذارند، همانگونه که پدر را حرمت می‌نهند. زیرا کسی که پسر را حرمت نمی‌گذارد، به پدری که او را فرستاده است نیز حرمت ننهاده است.۲۴آمین، آمین، به شما می‌گویم، هر‌که کلام مرا به گوش گیرد و به فرستندۀ من ایمان آورد، حیات جاویدان دارد و به داوری نمی‌آید، بلکه از مرگ به حیات منتقل شده است.۲۵آمین، آمین، به شما می‌گویم، زمانی فرا‌می‌رسد، بلکه هم‌اکنون است، که مردگان صدای پسر خدا را می‌شنوند و کسانی که به گوش گیرند، زنده خواهند شد.۲۶زیرا همانگونه که پدر در خود حیات دارد، به پسر نیز عطا کرده است که در خود حیات داشته باشد،۲۷و به او این اقتدار را بخشیده که داوری نیز بکند، زیرا پسرِ‌انسان است.۲۸از این سخنان در شگفت مباشید، زیرا زمانی فرا‌می‌رسد که همۀ آنان که در قبرند، صدای او را خواهند شنید و بیرون خواهند آمد.۲۹آنان که نیکی کرده باشند، برای قیامتی که به حیات می‌انجامد، و آنان که بدی کرده باشند، برای قیامتی که مکافات در پی دارد.۳۰من از خود کاری نمی‌توانم کرد، بلکه بنا‌بر آنچه می‌شنوم داوری می‌کنم و داوری من عادلانه است، زیرا در پی انجام خواست خود نیستم، بلکه انجام خواست فرستندۀ خود را خواهانم.

1من تاک حقيقی هستم و پدرم باغبان است.2او هر شاخه‌ای را كه ميوه ندهد، می‌بُرَد و شاخه‌هايی را كه ميوه می‌دهند، اصلاح می‌كند تا ميوه‌‌ء بيشتری بدهند. 3بوسيله‌‌ء احكامی كه به شما دادم، خدا شما را اصلاح و پاک كرده است تا قوی‌تر و مفيدتر باشيد. 4در من بمانيد و بگذاريد من هم در شما بمانم. زيرا وقتی شاخه از درخت جدا شود، ديگر نمی‌تواند ميوه بدهد. شما نيز جدا از من نمی‌توانيد بارور و مفيد باشيد. 5بله، من تاک هستم، شما نيز شاخه‌های من. هر كه در من بماند و من نيز در او، ميوه‌‌ء فراوان می‌دهد، چون جدا از من هيچ كاری از شما ساخته نيست. 6اگر كسی از من جدا شود، مانند شاخه‌ای بيفايده آن را می‌بُرَند، دور می‌اندازند و آن شاخه خشكيده می‌شود؛ سپس، آن را با ساير شاخه‌ها جمع می‌كنند و در آتش می‌سوزانند. 7ولی اگر در من بمانيد و از كلام من اطاعت كنيد، هر چه بخواهيد به شما داده خواهد شد. 8شاگردان واقعی من محصول فراوان می‌دهند و اين، باعث بزرگی و جلال پدرم خدا می‌شود.

کتاب های تاریخی حال که در درس دوم با کتب تورات یا کتاب های موسی آشنا شدیم در ادامه به بررسی کتاب های تاریخی عهد عتیق کتاب مقدس می پردازیم .کتب تاریخی عهد عتیق شامل 12 کتاب می باشد که بازه تاریخی در حدود 900 سال را در بر می گیرند. در واقع کتب تاریخی بخش بزرگی از کتاب مقدس عهد عتیق را شامل می شوند . مهمترین رویدادهای این دوران تاریخی را می توان در موارد زیر خلاصه کرد : از سال 1451 قبل از میلاد تا 1410 قبل از میلاد تسخیر سرزمین کنعان به رهبری یوشع از سال 1410 قبل از میلاد تا 1050 قبل از میلاد دوره داوران بعد از مرگ یوشع از سال 1050 قبل از میلاد دوران سلطنت های اسرائیل آغاز می شود که باسلطنت شائول و بعد داوود و بعد سلیمان ادامه پیدا می کند سال 960 قبل از میلاد که زمان ساخته شدن معبد بزرگ و معروف اورشلیم به دست سلیمان سال 930 قبل از میلاد با مرگ سلیمان و بروز اختلافات در اسرائیل بر سر جانشینی و تقسیم پادشاهی اسرائیل به دوبخش شمالی به نام اسرائیل و بخش جنوبی به نام یهودا تقسیم شد. در قسمت شمالی 10 قبیله اسرائیل (فرزندان یعقوب) زندگی می کردند که در سال 723 قبل از میلاد به دست امپراطوری آشور نابود شده و به اسارت رفتند و در قسمت جنوبی سرزمین اسرائیل دو قبیله باقیمانده یعنی قبایل بنیامین و یهودا زندگی می کردند که به آن بخش یهودیه یا یهودا می گفتند و در سال 586 قبل از میلاد به دست نبوکد نصر بابلی نابود شد و شهر اورشلیم و معبد آن خراب شد و برای 70 سال قوم اسرائیل در اسارت بابل بودند تا اینکه به دستور کوروش هخامنشی بنی اسرائیل و یهودیان از اسارت آزاد شدند و برخی از آنان به سرزمین خود بازگشته و در سال 515 قبل از میلاد معبد مجددا توسط آنها ساخته شد . پس از مرور کلیات رویدادهای این دوره از تاریخ حال یک به یک نگاهی به کتاب های تاریخی کتاب مقدس در عهد عتیق می پردازیم . نام کتاب : یوشع نویسنده : یوشع سال نگارش : حدود 1400 قبل از میلاد زمان تاریخی : 1451 قبل از میلاد تا 1410 قبل از میلاد موضوع اصلی کتاب : تسخیر سرزمین کنعان که از فصل یک تا فصل 12 به این موضوع می پرازد . از فصل 13 تا 22 به بحث تقسیم زمین میان 12 قبیله و فصل های 23 و 24 مربوط به روزهای آخر زندگی و مرگ یوشع می باشد. از فصل های معروف این کتاب فصل ششم آن می باشد که داستان تسخیر شهر اریحا را بیان می کند و همچنین وصیت یوشع در فصل 24 آیه 15 که یوشع به بنی اسرائیل می گوید :" اگر نمی‌‌خواهید خداوند را پرستش کنید، هم اکنون تصمیم بگیرید که چه کسی را پرستش خواهید کرد. آیا خدایانی را که نیاکانتان در آن طرف رود فرات می‌‌پرستیدند، یا خدایان اموریان را که اکنون در سرزمین‌شان زندگی می‌کنید؟ امّا من و خانواده‌ام خداوند را پرستش خواهیم نمود." نام کتاب : داوران نویسنده : مشخص نیست اما بسیاری از مفسرین آن را به سموئیل نبی نسبت می دهند . سال نگارش : حدود 1050 قبل از میلاد زمان تاریخی : 1410 قبل از میلاد تا 1050 قبل از میلاد موضوع اصلی کتاب : تاریخ 400 سال بعد از وفات یوشع نبی تا زمان ظهور پادشاهان قوم اسرائیل و وقایعی که در این دوران اتفاق می افتد که شامل کشیده شدن قوم اسرائیل به بت پرستی و 12 داوری که خداوند در 7 دوره برگزید تا برای نجات قوم اسرائیل آنها را رهبری نمایند . در فصل های اول و دوم دلایل سقوط قوم بنی اسرائیل بعد از مرگ یوشع را مشاهده می نماییم و پس از آن از فصل3 تا فصل 16 دوران اسارت و آزار و اذیت قوم به دست اقوام کنعانی دیده می شود . از فصل 17 تا فصل 21 گناهانی که درمیان قوم بنی اسرائیل رواج یافتند بیان شده است . از داستانهای جالب این کتاب در فصل 6 و7و8 داستان جدعون یکی از داوران می باشد . همچنین از فصل 14 تا فصل 16 داستان شمشون یا سامسون که یکی از داوران معروف کتاب داوران است را مشاهده می نماییم. نام کتاب : روت نویسنده : به احتمال بسیار زیاد سموئیل نبی سال نگارش : حدود 1050 قبل از میلاد زمان تاریخی : 1322 قبل از میلاد تا 1312 قبل از میلاد موضوع اصلی کتاب : داستان دختر موآبی به نام روت می باشد که چگونه در اتصال با خانواده الیملک (یک خانواده یهودی که در موآب زندگی می کردند) و ازدواج این دختر با یکی از فرزندان الیملک او را شایسته و لایق دریافت وراثت این خانواده کرد . این کتاب شامل چهار فصل است که در فصل اول آن داستان زندگی این خانواده در موآب و ازدواج او با یکی از پسران الیملک و مرگ الیملک و پسران او و تصمیم نعومی (مادر شوهر روت )و دو عروس وی برای بازگشت به سرزمین بیت لحم برای بیان شده است . در فصل دوم بازگشت نعومی و روت به بیت لحم و زحمات و تلاشهای روزانه روت در مزرعه بوعز را می خوانیم . در فصل سوم ملاقات روت و بوعز و تعهد آنها نسبت به یکدیگر برای عشق و ازدواج و حمایت از یکدیگر را مشاهده می نماییم و در نهایت در فصل چهارم موفقیت بوعز در بازخرید کردن میراث الیملک و ازدواج با روت و تولد عوبید که پدر بزرگ داود پادشاه می باشد بیان شده است . فصل معروف این کتاب فصل دوم آن می باشد که در آن شاهد تلاش و زحمت روت در مزرعه بوعز می باشیم. نام کتاب : اول سموئیل نویسنده : نامشخص سال نگارش : حدود سال 1000 قبل از میلاد مسیح زمان تاریخی : 1171 تا 1050 قبل از میلاد موضوع اصلی این کتاب بنیاد نظام سلطنتی در تاریخ اسرائیل می باشد که در ابتدا با شائول آغاز و سپس با داود پادشاه که نمونه ای از عیسی مسیح می باشد ادامه پیدا می کند از فصل یک تا فصل هفت خدمت سموئیل را مشاهده می نماییم. از فصل هشت تا فصل 15 شاهد سلطنت شائول هستیم و از فصل 16 تا فصل 31 به سلطنت داود پادشاه پرداخته شده است . از فصل های معروف کتاب اولسموئیل فصل هفدهم آن می باشد که به شرح نبرد میان داود و جولیاد قول فلسطینی می پردازد که در این نبرد داود با زکاوت و توانایی خارق العاده او را شکست می دهد. نام کتاب : دوم سموئیل نویسنده : نامشخص سال نگارش : حدود 1000 قبل از میلاد زمان تاریخی :از 1056 تا 1017 قبل از میلاد مسیح داستان و موضوع اصلی این کتاب سلطنت داود پادشاه می باشد . از فصل اول تا فصل دهم شاهد پیروزیهای داود هستیم . از فصل 11 تا 21 شاهد مشکلات ، چالش ها و مبارزات داود هستیم و از فصل 22 تا فصل24 نتایج موفقیت های داودد در زندگی وی را شاهد هستیم . از فصل های معروف کتاب دوم سموئیل فصل هفتم و عهدی است که خداوند شخصا با داوود بست . و همچنین داستان و سقوط داوود در گناه که در فصل یازده دوم سموئیل بیان شده است نام کتاب : اول پادشاهان نویسنده : نا مشخص سال نگارش : حدود 550 قبل از میلاد زمان تاریخی : 1015 قبل از میلاد تا 897 قبل از میلاد موضوع اصلی این کتاب تاریخچه پادشاهان اسرائیل در قسمت شمالی کشور می باشد . از فصل یک تا یازده مسائل مربوط به سلطنت سلیمان و از فصل دوازده تا فصل بیست و دو سقوط پادشاهی مشکلات مربوطه و تقسیم شدن پادشاهی بیان شده است و از فصل های معروف آن داستان مربوط به ساختن معبد اورشلیم در فصل های 5 تا 8 و داستان ایلیای نبی و انبیای دروغین که در فصل هجدهم بیان شده است . نام کتاب : دوم پادشاهان نویسنده : نا مشخص سال نگارش : حدود 550 قبل از میلاد زمان تاریخی : 896 قبل از میلاد تا 588 قبل از میلاد موضوع این کتاب ادامه داستان پادشاهان اسرائیل می باشد . از فصل یک تا فصل 17 ادامه سقوط پادشاهی اسرائیل (10 قبیله )در قسمت شمالی واز باب تا 25 آغاز سقوط پادشاهی جنوب یا یهودا بیان شده است از داستان های جالب این کتاب در فصل17 سقوط پادشاهی قسمت شمالی اسرائیل به دست امپراطوری آشور و در نهایت در فصل 25 سقوط یهودا به دست پادشاه و امپراطوری بابل می باشد . نام کتاب : اول تواریخ نویسنده : احتمالا عزرای کاهن سال نگارش : 450 قبل از میلاد زمان تاریخی : از پیدایش تا 1015 قبل از میلاد موضوع اصلی این کتاب متمرکز بر پادشاهان قسمت جنوبی اسرائیل (یهودا) می باشد . از فصل اول تا فصل دهم مشتمل بر شجره نامه ها می باشد . از فصل 11 تا 29 شامل سلطنت داود می باشد . نام کتاب : دوم تواریخ نویسنده : احتمالا عزرای کاهن سال نگارش : 450 قبل از میلاد زمان تاریخی : از 1015 تا 610 قبل از میلاد موضوع کتاب دوم تواریخ پادشاهان اسرائیل در قسمت جنوبی (یهودا) می باشد و ادامه سلطنت پادشاهان که شامل سلطنت سلیمان در فصل های یک تا 9 و سلطنت پادشاهان یهودا از فصل10 تا36 می باشد . نام کتاب : عزرا نویسنده : احتمالا عذرای کاهن سال نگارش : 450 قبل از میلاد زمان تاریخی : از 536 تا 450 قبل از میلاد موضوع اصلی این کتاب بازسازی و نوسازی معبد خراب شده اسرائیل و برقرار کردن ایمان و باورهای یهودی بازماندگان اسرائیل که به سرزمین کنعان یا یهودیه بازگشتند می باشد . در فصل یک و دو داستان بازگشت یهودیان به سرزمینخودشانبیان شده است .در فصل سهتا 6 شاهد بازسازی معبد هستیم و در فصل 7 و 8داستان بازگشت عذارا به سرزمین امپراطوری ایران بیان شده است در فصل 8 و9 شاهد بیداری مردم هستیم و معروف ترین فصل آن فصل ششم کتاب عزرا می باشد که داستان بازسازی مجدد معبد در آن بیان شده است نام کتاب : نحمیا نویسنده : نحمیا یا عزرای کاهن سال نگارش : 430 قبل از میلاد زمان تاریخی : 446 تا 434 قبل از میلاد موضوع اصلی کتاب نحمیا بازسازی و ساختن دیوارهای دور شهر اورشلیم در زمان امپراطوری ایران می باشد . از فصل یک آیه یک تا فصل دوم آیه11 بازگشت نحمیا به سرزمین خودش بیان شده است از فصل دوم آیه 12 تا فصل هفتم آیه 4 بازسازی دیوارهای شهر اورشلیم از فصل هفتم آیه 5 تا فصل سیزدهم آیه 31 شامل تعییرات و اصلاحاتی است که نحمیا در زندگی قوم خدا انجام می دهد . از فصل های معروف کتاب نحمیا می توان به فصل 6آن اشاره کرد که در آن شاهد تکیمل شدن دیوارهای شهر اورشلیم هستیم نام کتاب : استر نویسنده : نا مشخص سال نگارش : احتمالا 460 قبل از میلاد زمان تاریخی : 521 تا 509 قبل از موضوع اصلی کتاب استر حفاظت قوم خداوند در دستان خداوند می باشد . جالب است که در این کتاب حتی یکبار هم به کلمه خدا اشاره نشده است اما در پشت پرده ما شاهد قدرت و اقتدار و حاکمیت خداوند در حفظ این قوم برای ظهور مسیح موعود را شاهد هستیم . در فصل یک و دو کتاب استر داستان رسیدن استر به مقام ملکه را می خوانیم . در فصل های سوم تا هشتم شاهد دسیسه ها وتوطئیه هامان را مشاهده می کنیم و در فصل نهم و دهم روزه استر را می بینیم ومعروف ترین فصل کتاب استر فصل هفتم کتاب می باشد که در آنجا استر با کمک روح القدس توطئه هامان را آشکار می نماید و هامان به خاطر دروغ وتوطئه خود اعدام می شود . در اینجا به پایان درس سوم از تعالیم نوایمانان وپایان بررسی کتاب های تاریخی کتاب مقدس در عهد عتیق می رسیم .